Belgesel izlemeyi seven bir insanım, ama öyle hepimizin "belgesel" denince aklına gelen National Geographic tarzı belgeselleri değil. Onları çocukken zamanında çok izledim, hala yaptıkları bazı yapımlar hoşuma gidiyor orası ayrı, (2021'de başlattıkları Mısır serisi gibi, tam da benim AC: Origins oynama zamanlarıma denk gelmişti. ( ͡° ͜ʖ ͡°)) benim bahsettiklerim genelde Youtube'da yayınlanan ve çoğunlukla Asya ülkelerinde olup bitenlerle alakalı olanlar. Neden derseniz, sanırım şu "romantikleştirme" hastalığına ben de yakalanmış olabilirim. Ders çalışmayı romantize et, depresyonu romantize et, ne bileyim kültürleri romantize et gibi. Tabii davulun sesi uzaktan hoş gelir. En son izlediğim belgesellerden biri Güney Kore'de düşük gelirli insanların yaşamak zorunda olduğu goshiwonlara değiniyordu. Yazının en sonunda belgeseli bulabilirsiniz. Haydi biraz goshiwon (Veya gosiwon.) neymiş göz atalım.
Üniversite öğrencilerinin de tercih edebildiği gibi, düşük gelirli insanlar da Goshiwonlarda yaşamayı seçiyor. (image credit to Korea Times )Goshiwonlar, kısaca bir insanın yaşaması için temel gereçleri bulunduran küçük odalardır denebilir. Bazılarının içinde kendine ait banyosu olabilirken, mutfak ve banyo gibi alanlar çoğunlukla ortaklaşa kullanılır. Başlangıçta öğrenciler için "apart" şeklinde düşünülmüşse de, goshiwonlar zamanla daha genel bir kesimin barınma ihtiyacını karşılar olmuş. Seoul Inspired'a göre, goshiwonlar kısıtlı bütçeyle seyahat eden turistler için de güzel bir seçenek.
Korea Times'a göre tanımı: Goshiwon, Güney Kore'de ilk olarak 1970'lerin sonunda çoğunlukla Seul'deki üniversitelerin civarında ortaya çıkmış kendine has bir "yurt tipi" tek kişilik barınma yeridir. Bu tesisler avukat veya üst düzey hükümet yetkilisi olmak için devlet tarafından yapılan sınavlara hazırlanan öğrencilere boyutları 3 ila 6 metrekare olarak değişen ucuz konaklama imkanı sunmuştur.
Bana kalırsa Seoul Inspired biraz hayal dünyasında yaşayarak goshiwonları övmeye çalışıyor, "Bak ucuz işte, mis gibi ne güzel, ne duruyorsun sen de Goshiwonlarda yaşa!" gibi bir durum söz konusu. En azından ben makalelerini okurken böyle hissettim. "Evler neden bu kadar pahalı aga, bu insanlar neden ev sahibi olamıyor?" sorusunu cevaplayacaklarına bir güzelleme peşindeler. (Allah Allah, tanıdık geldi.)
Bence de goshiwonlar öğrenci odaklı olarak güzel bir proje. Adam zaten günün çoğunu okulda geçirecek, dersten sonra ya arkadaşlarıyla gezecek ya da yine Güney Kore'de oldukça yaygın olan çalışma kafelerinden birine gidip orada takılacak. Gün bittiğinde goshiwonuna gelip güzelce belki yemeğini yiyecek, belki biraz film izleyecek sonra da uyuyacak. Fakat sürekli orada yaşama zorunluluğu olan insanlar için bence goshiwonlar oldukça boğucu, kasvetli ve kısıtlayıcılar...
Image credit to Bonbonpich on Tumblr
Goshiwonların yapı malzemesi çoğunlukla ahşap ve alçıpanlardır. Bu da haliyle mahremiyetin sıfıra yakın olması demek. Yan odada -hatta belki de birkaç oda ötede- kalan komşularınızın seslerini kendi odanızdaymış gibi duyabilmeniz işten bile değil. Yangın tehlikesinin yüksek olduğunu da söylemek lazım, Kasım 2018'de Seul'ün Jongno bölgesinde çıkan bir yangında genç bir adam hayatını kaybetmiş. Babası yapılan bir röportajda oğlunun yaklaşık sekiz yıldır Seul'de yaşadığını ve yeterince para biriktirdikten sonra bir apartmana taşınacağını fakat bunun maalesef gerçekleşemediğini söylemiş.
2020'de yazılan bir makaleye göre Seul Büyükşehir Belediyesi goshiwonlar için belli standartlar getirmeye başlamış. Örneğin her odanın en az 7 metrekare, banyolu odalarınsa 10 metrekare olması şartı konmuş. Kiralara gelirsek ortalama 50.000 Won olduğunu söyleyebiliriz. Ortalama Güney Kore maaşına baktığımda 3.890.000 Won olduğunu gördüm, ortalama düşük gelir ise 2021 yılına göre 914.000 Won'muş. 2023 yılında saatlik olarak en düşük maaşı 9.620 Won'a yükseltmişler, tabii ki kim ne kadar kaç saat çalışıyor bilemiyorum. Her insanın düzenli bir işi olmadığını da düşünürsek ortalama rakamlarla gitmemiz gerekiyor. Fiyat karşılaştırması için bir somun beyaz ekmeğin (933 Won) ve 150 gr etin (6.541 Won) fiyatına da baktım. Goshiwonların büyük bir çoğunluğunun Seul'de olduğunu göz önünde bulundurarak bir de Seul kiralarına bakalım. 2023 verilerine göre 674.400 Won ile 1.348.800 Won arasında kiralar oynuyor.
Gördüğünüz üzere goshiwonlar Seul'de yaşamak isteyen veya zorunda olan insanlar için adeta imdada koşuyor. İyi bir iş bulup kendini geliştirip eve çıkanlar için güzel geçici bir çözüm olsa da, yaşlılar, engelliler ve gerek eğitim, gerek yetiştiriliş tarzı, gerekse çevresi yüzünden tam potansiyeline ulaşamamış, bir nevi "sıkışmış" ve ilerleyemeyen insanlar için boğucu bir seçenek. Evsiz kalmaktan iyidir tabii ama, aynı deyimin de dediği gibi, duvarlar insanın üstüne üstüne geliyor.
Bahsettiğim belgesel.
Kaynakça:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder